ผมเป็นคนที่ไม่ได้เชื่ออะไรโดยไม่สัมผัสมันด้วยตัวเองก่อน ผมไม่ได้มอง bitcoin เป็นศาสนา ไม่ได้เชื่อว่ามันจะดีทุกอย่างหรือจะแก้อะไรได้หมด แม้กระทั่งการบ้าเรื่อง decentralize ของมัน ผมก็ไม่แน่ใจว่ามันจะใช้ได้กับทุกเรื่อง ผมได้ยินกิตติศัพท์ของ Diagon Alley มานาน รู้ว่ามันเป็นจุดกำเนิดของ Nostr ชอบ concept ของมันมากแต่ไม่ค่อยแน่ใจเลยจนได้มายำมันด้วยมือตัวเองในช่วง 2-3 สัปดาห์ที่ผ่านมา
ช่วงนี้กลับขอนแก่นมาดูการสร้างบ้าน ไม่มีอะไรอย่างอื่นให้ทำเพราะไม่มีโหนด ว่างพอจะเขียนอะไรหลายเรื่องที่เคยอยากเขียน ดังนั้นจะมาชวนพวกเราศึกษาเรื่องนี้ครับ
"The concepts around resilience in Diagon Alley helped influence the creation of the NOSTR protocol, now we get to build Diagon Alley on NOSTR!"
ไดอะกอนอัลเล่มาร์เก็ตถูกคิดค้นขึ้นมาในปี 20 โดย fiatjaf กับ Ben Arc โดยโปรโตคอลของมันยึดหลัก
1. ย้ายความสนใจจากหน้าตลาดมาที่หน้าร้าน (Market to Stall Concept)
2. ถ้าตลาดถูกแบนหรือทำให้ล่ม พ่อค้าเพียงแค่ย้าย indexing ของหน้าร้านไปที่อื่น
ต่อมา fiatjaf ใช้แนวคิดนี้ในการทำ Nostr protocol
แต่ความคิดจะสร้างตลาดทนมือทนตีนไม่เคยจากไปไหน หลังจาก Nostr เกิดแล้ว fiatjaf จึงเสนอ Diagon Alley กลับเข้ามาเป็น NIP-15 โดยรวมกับ Plebeian self-sovereign market protocol
ปรัชญาหลักของ diagon alley คือทำให้ทุกอย่างเป็น event indexing แล้วกระจายแม่งซะ แล้วมึงก็จะได้โครงสร้างตลาดซื้อขายซึ่งกระจายศูนย์ ทนมือทนตีน ยืดหยุ่นได้ไม่มีที่สิ้นสุด
ดังนั้นเวลาเราทำ backend จึงเป็นแค่ connection relay ที่ใช้ deploy database ของ index ที่อ้างอิงกับองค์ประกอบหลัก 5 องค์ประกอบที่กระจายอยู่ใน Nostr อีกต่อหนึ่ง
1. Marketplace
2. Merchant
3. Stall
4. Product
5. Customer
ด้วยโครงสร้างที่เป็นเช่นนี้ Nostr Market สำหรับ customer แต่ละคนจึงไม่เหมือนกันโดยสิ้นเชิง นาย A shopping สินค้า B ในร้าน C ซึ่งอาจจะปรากฏอยู่ใน market D หรือ E ด้วยหน้าตา F หรือ G ก็ได้ แล้วสำหรับตลาด D เอง วันหนึ่งอาจปรากฏร้าน C อีกวันมีร้าน H เพิ่มก็ได้
ตอนผม config ระบบใหม่ๆ ผมงงชิบหายวายป่วง ห่าอะไรของมันวะเนี่ย ทำไมร้านแม่งผลุบๆโผล่ๆได้ หน้าตาเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาได้ จะล็อคมันยังไง ..อย่างรากเลือด ซึ่ง.. ผมมั่นใจนะครับว่าถึงสมองเริ่มเสื่อมแล้วเพราะเป็น stroke แต่ผมก็ยังไม่โง่ กระนั้นกว่าผมจะเข้าใจมัน ผมใช้เวลาอยู่หลายวัน ..ยากบรรลัยจักร ที่คุณเห็นว่ามันง่ายเพราะว่าผมสรุปมาให้คุณแล้วมันจึงเข้าใจง่าย คุณลองไปอ่าน concept ของมันดูเองดิ ยากชิบหาย ยิ่งกว่า cashu อีก
ดังนั้นจึงมาถึงคำถามที่ว่า ถ้ามึงจะต้องยากขนาดนี้เพื่อ decentralize ..มึงจะทำไปเพื่ออะไร ตลาดขายของมันจำเป็นและมันสมควรจะต้อง decentralised ทนมือทนตีนขนาดนี้มั้ย
ผมไม่แน่ใจนะ ผมไม่แน่ใจว่าผู้คนจะซื้อไอเดียนี้ไหม แต่ผมชอบอ่ะ ..ผมซื้อ ผมว่ามันโคตรเจ๋ง ตลาดซึ่งไม่มีเจ้าภาพในทุกองค์ประกอบของตลาด ทุกอย่างหมุนเวียนแปรผันไปตามความต้องการของทุกภาคส่วน แม่งเป็นความมั่วที่ดีงามเหลือเกิน เป็น chaos ที่โคตรเซ็กซี่
ดังนั้นผมจะเปิด backend ของ Nostr Market ให้พวกเราลองทำร้านของตัวเองในเร็วๆนี้หลังเสร็จ bitcoin/lightning workshop เทคโนโลยีมันจะคล้ายของ Amethyst หรือ Plebeian เพราะมันเป็น nip-15 เหมือนกัน เพียงแต่พวกนั้นมัน simplified ล็อกหลายๆอย่างเพื่อให้ใช้ง่าย ของผมนี่ต้นฉบับ Ben Arc ทำเองจึงอาจจะยากนิดหน่อย ดังนั้นถ้าเปิดแล้วยังทำกันไม่เป็นจริงๆ ผมอาจจะต้องเปิดคอร์สสอน จะว่าไปเอามันเป็น showcase workshop ในงาน btc ยังได้ เพราะผมยังไม่เคยเห็นใครเปิด SaaS ให้ Nostr Market แบบเชิงพาณิชย์เต็มตัวเลยในโลกใบนี้
ระหว่างนี้อ่าน link ที่ผมแปะไว้ให้เข้าใจก่อน เพราะควรเข้าใจพื้นฐานก่อน setup มันด้วยตัวเองครับ
https://github.com/lnbits/Diagon-Alley
https://github.com/nostr-protocol/nips/blob/master/15.md
#siamstr #nostrmarket #diagonalley
