Vorig seizoen was het regelmatig prijsschieten in de Johan Cruijff Arena. De Ajax-verdediging was bij vlagen zo lek als een mandje en incasseerde maar liefst 61 eredivisiegoals, de op-een-na slechtste prestatie ooit voor de Amsterdammers in één seizoen.
Een jaar later ziet de wereld er totaal anders uit. Ajax kreeg pas achttien treffers tegen in de eredivisie en heeft daarmee de minst gepasseerde defensie. Hoe hebben ze dit voor elkaar gekregen? Drie verklaringen.
1. Puike Pasveer
"In principe is het bij Ajax dezelfde laatste lijn als vorig seizoen, met één verandering: de keeper...", zegt Maarten Stekelenburg, voormalig Ajax-doelman en 63-voudig international. Hij deelde twee jaar lang de kleedkamer met Remko Pasveer, die sinds dit seizoen weer de eerste keeper van Ajax is.
"Heel veel mensen waren verbaasd dat hij aan het begin van het seizoen onder de lat kwam te staan, maar ik vond het niet vreemd", zegt Stekelenburg. "Ik denk dat mensen over zijn leeftijd vielen, maar je moet bij Ajax resultaten halen en daarvoor kiest een trainer gewoon zijn beste spelers."
Waarin Pasveer (41) volgens Stekelenburg het verschil maakt, is het aansturen van de defensie. Met Jorrel Hato (18), Youri Baas (21), Josip Sutalo (24) en Anton Gaaei (22) en voor de winterstop ook Devyne Rensch (22) staan daar dezelfde verdedigers als vorig seizoen, maar in de huidige jaargang maken zij een veel stabielere indruk.
"Uit ervaring weet ik dat verdedigers coaching van de doelman heel prettig vinden, het leidinggeven aan de laatste lijn", zegt Stekelenburg. "Het gaat echt om het coachen vóórdat een situatie gevaarlijk wordt. Ajax krijgt dit seizoen niet alleen minder goals tegen, maar ook veel minder kansen tegen. En dat komt ook door de coaching."
De cijfers geven Stekelenburg daarin gelijk. Databureau Opta becijferde dat Ajax dit seizoen minder schoten en schoten op doel tegen krijgt dan vorig jaar.
Ook trainer Francesco Farioli sprak in een eerder stadium zijn bewondering uit voor Pasveer. "Zijn coaching is fundamenteel", stelde de Italiaan in oktober. Het was de belangrijkste reden om Pasveer tot ieders verrassing te verkiezen boven de jongere Diant Ramaj (23).
2. De plannen van Farioli
Met Farioli is de tweede verklaring voor Ajax' defensieve succes genoemd. De trainer staat erom bekend hechte verdedigingslinies te kunnen smeden. Vorig seizoen kreeg hij met OGC Nice slechts 29 goals tegen, het laagste aantal van alle ploegen in de Franse competitie.
Stekelenburg: "Het is natuurlijk niet alleen Pasveer: er zijn verschillende factoren die beter zijn dan vorig jaar en hebben geleid tot minder tegengoals. Ik spreek Remko nog regelmatig en die vertelt dat er duidelijke afspraken en ideeën zijn over hoe er gespeeld moet worden. En ik denk dat je dat ook wel ziet. Het gaat niet altijd vlekkeloos van achter tot voor, maar de opbouw: daar zit echt een plan achter."
Farioli legde de nadruk in de voorbereiding op defensieve zekerheid. Toch ging het daarbij niet alleen om de doelman: Farioli veranderde wel meer details in de laatste linie van Ajax. Bijvoorbeeld de rol van de meest defensieve middenvelder, Jordan Henderson.
3. Nieuwe rol Henderson
Waar routinier Jordan Henderson in zijn eerste halfjaar bij Ajax veel kritiek kreeg, is de Engelsman inmiddels een gewaardeerde kracht op het middenveld. Dat is voor een groot deel te danken aan een andere rol.
Farioli besloot namelijk al snel dat Henderson, die overigens ook de aanvoerdersband kreeg, in een meer controlerende rol moest komen te spelen. De Engelsman opereert dit seizoen vlak voor de viermansdefensie, waar hij fungeert als een extra slot op de deur.
"Het is leuk om op 34-jarige leeftijd nog iets nieuws te leren", stelde Henderson, die zeker in topwedstrijden een positieve indruk achterliet als controleur. Hij kreeg de credits voor de topweek die Ajax in het najaar beleefde met overwinningen op Feyenoord (0-2 op 30 oktober) en PSV (3-2 op 2 november).
Mede door de moeilijk passeerbare defensie is Ajax momenteel de koploper van de eredivisie en, tot verrassing van velen, een serieuze kanshebber voor de landstitel. Ook Stekelenburg zag dat enkele maanden geleden niet aankomen.
"Je kunt wel zeggen dat PSV nu veel punten laat liggen, maar je moet Ajax ook de credits geven. Je moet zelf je wedstrijden blijven winnen en dat doen ze nu gewoon."
Ajax hervat de jacht op de landstitel vanmiddag met een thuiswedstrijd tegen Go Ahead Eagles. Bij een overwinning zou PSV op een achterstand van vijf punten worden gezet. Ter vergelijking: vorig seizoen stond Ajax na 23 duels maar liefst 29 punten achter op koploper PSV.
https://nos.nl/l/2556957