แต่ปราศจาก"ความรู้ที่ดับทุกข์ได้" นั่นแหละคือ"อวิชชา"
.... "น่าประหลาดอยู่อย่างหนึ่ง ก็คือ ใครๆก็พยายามแสดงตนว่าเป็นผู้รู้จัก"อวิชชา" และให้ความหมายของอวิชชากันไปเองตามชอบใจ ดูประหนึ่งว่า เขาเป็นผู้เข้าใจหรือรู้จักอวิชชาอย่างแจ่มแจ้ง แต่แล้วก็เป็นที่น่าขบขัน ที่ความรู้นั้นใช้ประโยชน์อะไรไม่ได้แม้แต่นิดเดียว และยังแถมเข้ากันไม่ได้ กับความหมายของอวิชชาที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้
.... อวิชชา ไม่ได้หมายถึงความไม่รู้อะไรเลยแต่เพียงอย่างเดียว กลับจะหมายถึงรู้อะไรมากมายไม่มีที่สิ้นสุดด้วยซ้ำไป แต่เป็นความรู้ผิดทั้งนั้น คือเห็นกลับตรงกันข้ามไปหมด เช่น เห็นมูลเหตุของความทุกข์ เป็นมูลเหตุของความสุขไป อย่างที่เรียกว่า เห็นกงจักรเป็นดอกบัว เขาไม่เห็นอย่างถูกต้องตามที่เป็นจริง ว่าความทุกข์นั้นมันอะไรกันแน่ อะไรเป็นมูลเหตุที่แท้จริงของความทุกข์ สภาพที่ปราศจากความทุกข์จริงๆนั้นเป็นอย่างไร และวิธีปฏิบัติอย่างไรคนเราจึงจะเข้าถึงสภาพที่ไม่มีความทุกข์
.... เราอาจจะกล่าวได้ว่า ความรู้ชนิดใดๆมากมายเท่าใดก็ตาม ถ้าปราศจากความรู้ที่ถูกต้อง ต้องถือว่าเป็นอวิชชาทั้งนั้น ถ้าจะมีคำแปลที่ถูกต้องรัดกุมของคำว่า "อวิชชา" แล้ว จะต้องแปลว่า ธรรมชาติที่ปราศจากความรู้ชนิดที่จะดับทุกข์ได้ หรือ กล่าวว่า สภาวะที่ปราศจากความรู้ที่ดับทุกข์ได้ นั่นแหละคือ"อวิชชา" ดังที่พระพุทธองค์ตรัสไว้โดยเฉพาะ คือ ตรัสเอาความไม่รู้อริยสัจทั้ง ๔ ว่าเป็นอวิชชา หมายความว่า แม้เขาจะมีความรู้มากมายเท่าไร อย่างไรก็ตาม แต่ถ้าไม่รู้อริยสัจทั้ง ๔ แล้ว ก็ถูกจัดว่าเป็นอวิชชา
.... ฉะนั้น จึงทำให้เรามองเห็นได้ชัดเจนอีกว่า โลกกำลังอยู่ใต้กะลาครอบของอวิชชา หรือ ความรู้ที่ไม่ใช่วิชชาของพระพุทธเจ้า จึงไม่สามารถจะช่วยชาวโลกได้ ในที่สุดก็เข้าทำนองที่เรียกว่า "ความรู้ท่วมหัว เอาตัวไม่รอด" กล่าวคือ ความรู้ชนิดนั้นจะกลายเป็นเครื่องทำให้โลกาวินาศอยู่ภายใต้ความรู้นั่นเอง."
พุทธทาสภิกขุ
ที่มา : จากหนังสือ "ตัวกู - ของกู"
#siamstr
quoting
naddr1qq…dcaq…. “คนเรา โดยเฉพาะสมัยนี้ พูดกันอีกที่หนึ่งก็พูดได้ว่า ถูกสร้างขึ้นมาด้วยหนังสือ, หนังสือมันสร้างคนขึ้นมา คือว่า..อ่านหนังสืออะไรมาก อ่านหนังสืออะไรมาก หนังสือนั้นก็สร้างคนคนนั้นขึ้นมา, สร้างจิตใจของคนนั้นขึ้นมา โดยไม่รู้สึก
…. ไปดูหนังสือที่เขาอ่าน อ่านมากที่สุด เราก็รู้ได้ว่า..คนนี้มีจิตใจเป็นอย่างไร. หนังสือที่นิยมสั่งกันมามาก ล้วนแต่เป็นหนังสือที่ยั่วยวนทางวัตถุ หรือลุ่มหลงทางวัตถุ : แล้วอย่างดีที่สุดก็เอามาให้เสียเวลา อ่านให้มันมึนหัวเล่น อย่างนั้นแหละ จนไม่มีเวลาที่จะไปอ่านหนังสือธรรมะที่แท้จริง เพราะว่ามีหนังสืออื่นมาก วางอยู่มาก ยั่วยวนให้อ่านมากกว่า
…. แม้แต่พระเณร ก็เป็นอย่างนี้ อ่านหนังสือพิมพ์, หรืออ่านหนังสือภาษา, เรียนภาษาต่างประเทศ หรือว่าเรียนวิชานั่น นี่ ล้วนแต่เป็นเรื่องวัตถุ เรื่องอาชีพ เรื่องความดีความเด่น ที่ฝันไว้ในจิตในใจ, ด้วยความหวังความทะเยอทะยานทั้งนั้น แล้วจะเอากําลังใจ หรือมันสมอง หรืออะไรที่ไหนมาเข้าใจ ธรรมะ ธัมโม ได้
…. ทีนี้ ยิ่งนอกวัดออกไป ก็ยิ่งไกลไปใหญ่ : หอสมุดของมหาวิทยาลัย, หอสมุดของชาติ ของอะไร ก็ล้วนแต่เป็น “หอสมุดของซาตาน” มากยิ่งขึ้นเท่านั้น เพราะไปมีมันขึ้น หรือสร้างมันไว้ ด้วยความอยากดีอยากเด่น ด้วยความอยากที่จะร่ำรวยวัตถุทั้งนั้น ฉะนั้น จึงมีผลทําให้คนทั้งโลกนี้เป็นทาสของวัตถุ พร้อมที่จะสร้างวิกฤตการณ์ ขึ้นในโลกในอนาคต
…. แล้วรองลงมาจากนั้น ก็คือ มันมากจนทําให้เวียนหัว เป็น..“บ้าหอบฟาง”; อย่างที่ว่าแล้วว่าเล่า ว่าเป็นบ้าหอบฟาง, รู้อะไรท่วมหัวก็เอาตัวไม่รอด, เรียนจบมหาวิทยาลัยแล้ว ก็ยังไม่รู้ว่าเกิดมาทําไม ?, เรียนมหาวิทยาลัยจบแล้ว อ่านหนังสือในห้องสมุดของมหาวิทยาลัยจบแล้ว ก็ยังเป็นเด็กอมมือ ไม่รู้ว่า.. “กูนี่ เกิดมาทําไม ?”. ดูซิ!, แล้วจะเรียกว่า “อุดมศึกษา” ได้อย่างไรกัน ? แม้แต่เกิดมาทําไม? ก็ยังไม่รู้ นี่การศึกษาสมัยนี้ หอสมุดหรือห้องสมุดของสมัยนี้ มันเป็นอย่างนี้
…. ทีนี้ เมื่อไม่รู้ว่าเกิดมาทําไม ? มันก็ไม่มีอะไร นอกจากเป็นทาสของวัตถุ ที่หวังว่าจะสนุกสนาน เอร็ดอร่อย มีเกียรติ มีอํานาจวาสนา มีอะไรไปทํานองนั้น นี่แหละ คือการตกเป็นทาสของวัตถุ การตกเป็นทาสของอายตนะ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ การเล่าเรียนศึกษาขวนขวายนั้น เพื่อจะเป็นทาส ของ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในการที่จะแสวงหาความสนุกสนาน เอร็ดอร่อย ทางเนื้อทางหนัง มีเท่านี้ การศึกษาและห้องสมุด” . พุทธทาสภิกขุ ที่มา : ธรรมบรรยายชุดชุมนุมล้ออายุ หัวข้อเรื่อง “ยิ่งจะทำให้ดี โลกมันยิ่งบ้า” บรรยาย ณ ลานหินโค้ง กัณฑ์ค่ำ เมื่อวันที่ ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๑๓ จากหนังสือชุดธรรมโฆษณ์ เล่มชื่อว่า “ชุมนุมล้ออายุ เล่ม ๑” หน้า ๕๑๒-๕๑๓
#truthbetold #pyschology #mindset #education